• DNI GRODZISKA
    DNI GRODZISKA
  • DOŻYNKI
    DOŻYNKI
  • ZESPÓŁ REGIONALNY
    ZESPÓŁ REGIONALNY "GRODZISZCZOKI"
  • GRODZISKIE KAPELE
    GRODZISKIE KAPELE
  • ZESPÓŁ ŚPIEWACZO-OBRZĘDOWY
    ZESPÓŁ ŚPIEWACZO-OBRZĘDOWY "LESZCZYNKA"
  • ZESPÓŁ ŚPIEWACZY
    ZESPÓŁ ŚPIEWACZY "WIOLA"
  • ORKIESTRA DĘTA Z GRODZISKA DOLNEGO
    ORKIESTRA DĘTA Z GRODZISKA DOLNEGO
  • ZESPÓŁ TANECZNY
    ZESPÓŁ TANECZNY "KRASNOLUDKI"
  • ZESPÓŁ TANECZNY
    ZESPÓŁ TANECZNY "MAŁE GRODZISZCZOKI"
  • ZAJĘCIA PLASTYCZNE I RĘKODZIELNICZE
    ZAJĘCIA PLASTYCZNE I RĘKODZIELNICZE
  • ZAJĘCIA WOKALNO- INSTRUMENTALNE
    ZAJĘCIA WOKALNO- INSTRUMENTALNE
  • OŚRODEK KULTURY
    OŚRODEK KULTURY

Zespół Śpiewaczo- Obrzędowy "Leszczynka"

W roku 1985 w Wólce Grodziskiej z inicjatywy większości mieszkanek tej wsi założone zostało Koło Gospodyń Wiejskich, które miało siedzibę w nowej miejscowej szkole.

W roku 1987 wśród członkiń koła powstał pomysł powołania zespołu ludowego. Zespół ten przyjął nazwę ,,Leszczynka” od przepływającej przez tę miejscowość rzeki, na brzegach której rośnie bardzo dużo leszczyny. Kierownikiem zespołu została Anna Tołpa.

W początkowym okresie ,,Leszczynka” była typowym zespołem śpiewaczym – teksty piosenek wybierane były z tutejszych regionalnych przyśpiewek podanych przez członków zespołu. Pierwszy publiczny występ odbył się w kwietniu 1987r. w sali gimnastycznej starego budynku szkoły w Wólce Grodziskiej.

Skład zespołu bazował na grupie kobiet z Koła Gospodyń, do którego dołączyło 10 mężczyzn. Było to niezmiernie ważne z tego względu, że brzmienie pieśni wzbogaciło się o męskie głosy, a cymbały, na których grał Kazimierz Śmiałek i akordeon, na którym przygrywał Zbigniew Dędor tworzyły dodatkowo akompaniament muzyczny.

Zimą roku 1988 delegacja zespołowa w składzie: Marcela Dąbek i Helena Szkodzińska pojechała do WDK w Rzeszowie, by zarejestrować swój zespół.

Od tej pory już na stałe zespół brał udział w uroczystościach gminnych, stał się też uczestnikiem konkursów i przeglądów wojewódzkich.

Wraz z rokiem 1993 zaczęto pisać scenariusze widowisk obrzędowych i od tego czasu nazwa zespołu wzbogaciła się o Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy ,,Leszczynka”. Scenariusze powstają w oparciu o wspomnienia członków zespołu, wypowiedzi i relacje osób starszych, które pamiętały jeszcze najstarsze obyczaje. Pierwsze powstałe widowiska to:

„Chrzciny” – prezentacja chrzcin wiejskiego dziecka i przygotowań z tym związanych. Dziecko było chrzczone w pierwszą niedzielę po urodzeniu. Do chrztu dziecko przygotowywała nie matka lecz tzw. „babka”, która przyjmowała poród. Wykonywała ona czynności, które miały mieć symboliczne znaczenie w życiu dziecka. Do kościoła dziecko wieźli kumowie i „babka”. Następnie w domu odbywała się tzw. gościna, której towarzyszyła muzyka z licznymi przyśpiewkami.

„Odprawa parobka” – obrzęd związany z okresem Świąt Bożego Narodzenia, odbywał się w dzień św. Szczepana. Parobek musiał opuścić dom gospodarza w nocy przed północą, aby nie zauważyli go sąsiedzi. Przed odejściem parobek otrzymywał zapłatę, odzienie i prowiant na drogę oraz różne produkty żywnościowe dla rodziny.

Szczodry wieczór” – obrzęd związany z okresem Świąt Bożego Narodzenia, przedstawia tradycję kolędowania i pieczenia „szczodroków” – pszennych bułek. „Szczodroki” stanowiły zapłatę za kolędowanie.

,,Owsioki” to przedstawienie wydarzeń, które mają miejsce w dzień Św. Szczepana. Już po północy z Bożego Narodzenia na Świętego Szczepana rozpoczynało się chodzenie po domach po kolędzie do tych domów, w których były panny lub kawalerowie do wzięcia. Było przy tym dużo zabawy, śmiechu i wesołych kolęd.

Każdego roku ,,Leszczynka” występuje z wieńcem i pieśniami dożynkowymi na dożynkach gminnych. ,,Leszczynka” systematycznie też uczestniczy w Wojewódzkim Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu, z którego nigdy nie wróciła bez nagrody. Wyjeżdża również na dożynki powiatowe, wojewódzkie i diecezjalne, nie tylko z wieńcem, ale również z programem dożynkowym, bo trzeba przecież ten wieniec ,,obśpiewać” piosenkami żniwnymi lub pokazać jakiś zwyczaj związany ze żniwami. ,,Leszczynka” posiada taki zwyczaj pt. ,,Obrzynek”.

Pod koniec lat 90-tych w zespole ,,Leszczynka” nastąpiły zmiany. Kierownictwo zespołu objęła Salomea Szklanny przy dużej pomocy Anny Głowackiej. W roku 1999 kierownikiem został Stanisław Hospod. W roku 2001 kierowniczką zespołu została Maria Żak i od tego czasu nastąpił prawdziwy rozkwit działalności zespołu nie tylko w sferze artystycznej, ale również kulinarnej.

Począwszy od roku 2000 zaczęto pisać nowe scenariusze. Tym razem postawiono na sceny kabaretowe. Pierwszy kabaret to ,,Rada Sołecka”, który napisał Józef Rydzik przy współpracy Marii Żak. Potem powstały jeszcze kabarety: „Kasia idzie za Turka”, ,,Unijna odprawa parobka”, ,,Kolczykowanie zwierząt” oraz krótkie skecze. W tej sporej liczbie scenariuszy znalazł się jeszcze jeden, napisany przez Józefa Rydzika, pt. ,,Noc świętojańska”. Jest to widowisko związane z różnymi wierzeniami i czarami, zbieraniem ziół – bo zebrane w tym czasie mają swoje nadzwyczajne działanie, szukanie kwiatu paproci, opowieści o czarownicach i różne przesądy związane ze św. Janem i wiele różnych przysłów.

W roku 2008 powstał scenariusz widowiska ,,Zmówiny” oparty na autentycznych zdarzeniach. ,,Zmówiny” był to zwyczaj spotkania się rodziców przyszłych państwa młodych i targowania się o przyszłe wiano dla córki, jak i dla syna. W tym scenariuszu panna była z dzieckiem, więc te zmówiny były oparte na mocnym targowaniu.

Kolejne widowisko – tym razem plenerowe – napisane zostało na zlecenie WDK w Rzeszowie, który wytypował ,,Leszczynkę” do udziału w I Eurokarpackim Kulturalnym Taborze Pasterskim w Tyrawie Wołoskiej. Dodać należy, że ,,Leszczynka” za widowisko ,,Pierwszy wygon krów” zdobyła sobie wielkie uznanie, co zaowocowało II nagrodą oraz nagrodą indywidualną dla pani Marii Żak za scenariusz i reżyserię. Widowisko pokazuje zwyczaj pierwszego wyganiania krów na wiosnę do pasienia. Są z tym związane różne czary, przesądy, motyw szukania pastucha lub pastuszki do pasienia bydła i ich przyjmowanie ,,na służbę”. Tym poczynaniom towarzyszą piosenki pasterskie, zabawy dzieci przy pasieniu i swary sąsiedzkie, jeżeli krowa uczyniła komuś szkodę.

Najnowszy scenariusz opisuje ,,Zapusty” czyli zwyczaje na zakończenie karnawału. Jest to pora odwiedzania znajomych i związane z tym gościny mocno zresztą zakrapiane gorzałką, granie w karty nawet przez kilka dni z rzędu, bicie pytami i związane z tym wierzenia oraz hulanki, zabawy.

Z okresem Świąt Bożego Narodzenia związane jest jeszcze jedno widowisko, a mianowicie ,,Wigilia”. Jest to autentyczne widowisko oparte na zdarzeniach sprzed II wojny światowej, gdzie pokazane zostały ówczesne zwyczaje, wierzenia, modlitwy, kolędy i przygotowanie tradycyjnych potraw wigilijnych. Akcja rozgrywa się w wielopokoleniowej rodzinie, do której na wigilię przychodzi samotna osoba.

Najwyżej cenionym przez zespół i jurorów widowiskiem obrzędowym są ,,Chrzciny” opracowane w nowej wersji, uzupełnione i ubarwione różnymi wierzeniami ludowymi, które czynią to widowisko niezwykle ciekawym. Z tym widowiskiem w roku 2006 zespół wystąpił w Bukowinie Tatrzańskiej podczas XXII Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych i otrzymał nominację na Konkurs Ogólnopolski, którym był XXIII Sejmik Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie. Grono etnografów w Tarnogrodzie zauważyło starania zespołu z Wólki Grodziskiej o wierne podtrzymywanie rodzimego folkloru i na tym samym przeglądzie przyznało ,,Leszczynce” Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Te wszystkie osiągnięcia na niwie kultury ludowej, jej pieczołowite pielęgnowanie oraz dokumentowanie dla przyszłych pokoleń stawiają ,,Leszczynkę” w gronie najlepszych zespołów ludowych województwa podkarpackiego.

Osiągnięcia Zespołu "Leszczynka"

 

1989r.

-   II miejsce na Przeglądzie Zespołów Ludowych i Dożynkowych w Albigowej

-   Nagroda na Przeglądzie Kapel i Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

1994r.

-   wyróżnienie na IX Międzywojewódzkim Konkursie „Ludowe obrzędy i zwyczaje chrześcijańskie” w Rzeszowie

1996r.

-   wyróżnienie w I Małopolskim Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

1997r.

-   I miejsce na Przeglądzie Szopek i Widowisk Kolędniczych

-   wyróżnienie za udział w widowisku obrzędowym „Cztery pory roku” w Giedlarowej      

1998r.

-   wyróżnienie w III Małopolskim Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu Wielkim

1999r.

-   nagroda „Nowin” Rzeszowskich za potrawy w Konkursie „Włościańskie Jadło”

2000r.

-   wyróżnienie na V Małopolskim Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

2001r.

-   wyróżnienie w XIII Wojewódzkim Konkursie „Ludowe obrzędy i zwyczaje” w Tyczynie

-   wyróżnienie na VI Podkarpackim Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

-   I miejsce przedstawicieli zespołu w „Markowskiej Borynomanii”

-   „Włościańskie Jadło” – nagroda od wydawnictwa Prószyński i Spółka – Warszawa

-   „Złota Perła” – nagroda główna w Konkursie „Nasze kulinarne dziedzictwo” roku 2001 – zorganizowanym przez dwutygodnik „Modna Gospodyni” – za tradycyjną szyszkę weselną

-   Nagroda od Zakładów Wikliniarskich Spółka Tyczyn za przygotowanie potraw z ziemniaka na „Święto ziemniaka” w Kuryłówce

-   Odznaka „Zasłużony dla kultury województwa podkarpackiego” nadana przez Zarząd Województwa Podkarpackiego

2002r.

-   III miejsce w Międzywojewódzkim Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   wyróżnienie w VII Podkarpackim Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

2003r.

-   III miejsce w Międzywojewódzkim Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   „Złota Perła” – I nagroda w Konkursie „Nasze kulinarne dziedzictwo” za chleb pszenno-razowy z piecowiska

-   wyróżnienie w VI Podkarpackich Prezentacjach Regionalnych Obrzędów Sobótkowych w Dukli

-   wyróżnienie w VIII Podkarpackim Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

-   wyróżnienie w I Powiatowym Przeglądzie Zespołów Śpiewaczych w Leżajsku

2004r.

-   II miejsce w Wojewódzkim Konkursie „Ludowe obrzędy i zwyczaje” w Tyczynie

-   I nagroda w IX Podkarpackim Konkursie Wieńca Dożynkowego w Radomyślu w kategorii „Inne formy wieńca”

-   III nagroda w konkursie „Nasze kulinarne dziedzictwo” w Krzeszowie

-   wyróżnienie w II Powiatowym Przeglądzie Zespołów Śpiewaczych w Leżajsku

-   Nagroda w Konkursie „Starych Potraw Smak i Urok” w Błażowej

2005r.

-   II miejsce w „Jarmarku Wielkanocnym” w Kolbuszowej w konkursie na „Najlepszą swojską babę oraz potrawę wielkanocną” oraz I miejsce dla członkini Zespołu Józefy Mieleszko w konkursie na „Wielkanocny stroik” i II miejsce dla Anny Chmury w konkursie na „Tradycyjną palmę wielkanocną”

-   wyróżnienie w Wojewódzkim Konkursie „Ludowe obrzędy i zwyczaje” w Tyczynie i wyróżnienie dla pani Marii Żak za scenariusz i reżyserię widowiska „Zmówiny”

-   II miejsce w X Podkarpackim Konkursie Wieńca Dożynkowego w Radomyślu w kategorii „Wieńca o tematyce religijnej”

-   Pani Maria Żak otrzymała Odznakę „Zasłużony działacz kultury” od Ministra Kultury Rzeczpospolitej Polskiej oraz Order "Serca Matkom Wsi” nadany przez Zarząd Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych

2006r.

-   II miejsce w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   I miejsce w Wojewódzkim Przeglądzie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Tycznie

-   dwie nagrody za widowisko kabaretowe i wypiek wielkanocny w „Jarmarku wielkanocnym” w Kolbuszowej

-   III miejsce w XI Podkarpackim Konkursie Wieńca Dożynkowego w Radomyślu

-   udział w XXII Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych w Bukowinie Tatrzańskiej – nominacja na Konkurs Ogólnopolski do Tarnogrodu

-   Nagroda od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za widowisko „Chrzciny” na XXIII Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie

-   Nagroda od Zarządu Powiatu Leżajskiego w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony dóbr kultury

-   I nagrody za całokształt w imprezie „Wokół wigilijnego stołu” w Jasionce

2007r.

-   II nagroda w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   II nagroda w Wojewódzkim Przeglądzie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Tyczynie

-   I miejsce w Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie

-   III nagroda w XII Konkursie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

2008r.

-   III nagroda w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   wyróżnienie w Wojewódzkim Przeglądzie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Giedlarowej

-   wyróżnienie w XIII Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie

-   II nagroda w I Eurokarpackim Kulturalnym Taborze Pasterskim w Tyrawie Wołoskiej (nagroda indywidualna dla p. Marii Żak za scenariusz i reżyserię)

-   wyróżnienie w XIII Wojewódzkim Przeglądzie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

-   Nagroda Marszałka Województwa Podkarpackiego w „Prezentacji Podkarpackich Potraw i Obrzędów Bożonarodzeniowych”

2009r.

-   Nagroda Specjalna na Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   wyróżnienie w Wojewódzkim Przeglądzie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Giedlarowej

-   II miejsce w XIV Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie

-   I miejsce w Podkarpackim Przeglądzie Pieśni i Melodii Ludowych w Giedlarowej

-   wyróżnienie w XIV Wojewódzkim Przeglądzie Wieńców Dożynkowych w Radomyślu

2010r.

-   wyróżnienie w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   wyróżnienie w Konkursie Grup Kolędniczych podczas XXXVIII Góralskiego Karnawału w Bukowinie Tatrzańskiej

-   wyróżnienie w Wojewódzkim Przeglądzie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Giedlarowej

-   III nagroda w Przeglądzie Wieńca Dożynkowego w Radomyślu

2011r.

-   III miejsce w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   III miejsce w Przeglądzie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Giedlarowej

-   II nagroda w Konkursie Produktów i Potraw Regionalnych w Surochowie

2012r.

-   wyróżnienie II stopnia w Przeglądzie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Wierzawicach

-   III nagroda w XVII Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie

-   II nagroda w XVII Podkarpackim Konkursie Wieńca Dożynkowego w Radomyślu

2013r.

-   III nagroda w XVIII Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie

-   wyróżnienie w Regionalnym Przeglądzie Zespołów Śpiewaczych w Tryńczy

2014r.

-   III nagroda w XXVI Wojewódzkim Konkursie „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje” w Giedlarowej

-   II nagroda w XIX Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie

-   I miejsce na XVIII Podkarpackim Konkursie Wieńca Dożynkowego w Radomyślu w kategorii: wieniec tradycyjny

2015r.

-   wyróżnienie w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-   wyróżnienie w XXVII Wojewódzkim Konkursie "Ludowe obrzędy i zwyczaje w Giedlarowej

-   III miejsce w XX Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie

2016r.

-    II Nagroda w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-    I miejsce w XXI Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów

     Śpiewaczych w Tyczynie

2017r.

-    wyróżnienie w XXIX Wojewódzkim Konkursie "Ludowe obrzędy

     i zwyczaje" w Sędziszowie Małopolskim

2018r.

-    II Nagroda w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

-    wyróżnienie w XXX Wojewódzkim Konkursie "Ludowe obrzędy

     i zwyczaje" w Sędziszowie Małopolskim

2019r.

-    III nagroda w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

2020r.

-    III nagroda w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej 

2021r.

-    udział w finale wojewódzkim konkursu "Polska od kuchni"

     w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku - pokaz wicia

     wianków dla TVP "Pytanie na śniadanie"

-    wyróżnienie w XXII Regionalnym Przeglądzie Grup Śpiewaczych

     "Festyn pod Platanem" w Zarzeczu

-    Srebrny Dyplom w Przeglądzie Amatorskich Twórczości Seniorów

     "Bo radośc jest w nas" w Stalowej Woli

2022r.

-   udział w Festiwalu Kół Gospodyń Wiejskich "Polska od kuchni"

     w Stalowej Woli

2023r.

-   III nagroda w Przeglądzie Widowisk Kolędniczych w Kolbuszowej

Podkategorie